Շարլ Ազնավուր «Սուրբ Ծննդյան ընթրիք»

   Կնոջս մահից հետո ես մենակ եմ ապրում։ Զբաղվում եմ տան գործերով, ինքս եմ խոհանոցում պատրաստում։ Իմ հարազատները ասում են, որ ես այնպես լավ եմ պատրաստում, որ պետք է խոհարար աշխատեմ։ Բայց առիթներին ընկերներին հրավիրելու, ավելի ճիշտ նրանց, ովքեր իրենցից մնացին։ Այս ամանոր ընկերներից մի մասը գնաց տաք կղզիներ, իսկ մյուսները սառը սարալանջեր երիտասարդությունը հիշելու։ Ես չեմ սիրում փոխել ավանդույթները և որոշեցի այս ամանորը դիմավորել շան և մենակուցյունիս հետ։ Ես որոշեցի գնալ աղոթելու բոլորի համար և որպեցզի ոչմեկին չնեղացնեմ աղոթել եմ՝ Եհովային, Հիսուսին և Ալլահին։
   Խանութներով անցնելուց և անհրաժեշտ մթերքը գնելուց հետո ես արդեն գազոջախիս մոտ էի։ Որպես ոչմեկին չնեղացնել ոչ ալկոհոլ ոչ էլ խոզի միս ամանորյա սեղանիս չկար։ Ես որոշեցի ձկնով դիմավորել այս ամանորը, դա բոլոր աստվածներին դուր կգա։ Միակ մսի կտորը հասնում էր իմ հավատարիմ ընկեր շանս։ Ես կտրել էի եղևնին անտառում։ Ես և կինս սովորություն ունեինք եղևնին հավաքելու միայն տարվա տոներից հետո։ Եղևնու շուրջ ես շարեցի մոմեր։

Սելջուկ-թյուրքերը

Ներկայացրե՛ք թյուրք-սելջուկների արշավանքների հետևանքները Հայաստանում.

   1047թ. Սելջուկների քսան հազարանոց բանակը առաջին անգամ ներխուժեց Հայաստան։ Նա հասավ մինչև Բասեն, ճանապարհին ավերելով բազմաթիվ բնակավայրեր։ 1048 թվին սկսվեց հարյուր հազարանոց բանակի նոր արշավանքը։ Սելջուկները կազմակերպեցին բնակչության կոտորած։ Գրավվեցին Կարինի մոտ գտնվող Արծն վաճառաշատ ու շատ հարուստ քաղաքա, որի բնակչությունը ավիրեցին իսկ քաղաքը ավիրեցին։ ՈՒշացումով հասաց բյուզանդական և վրացական զորքը փորցեծ կանգնեցնել նրանց, սակայն Բասենի ճակատամարտում պարտություն կրեց։ 1054 թվակ. սկսեց Սելջուկների հաջորդ արշավանքը։ Այս անգամ Կարսի մոտակայքում հայերը լուրջ դիմադրություն կազմակերպեցին։ Սակայն թյուրքերը հարուստ ավարով վերադարձան հայաստանից։

   1064 թ. սուլթան Ալփ-Արալանը ներխուժեց Հայաստան այն մինչև վերջ գրավվելու համար։ Սելջուկները գրավվեցին Անին։ Ծաղկուն քաղաքը վերածվեց ավիրակների։ Դրանից հետո ավիրածություններից խուսափելու նպատակով Տաշիր-Ձորագետի, Կարսի և Սյունիքի թագավորները ձևականորեն իրենց հպատակությունը հայտնեցին սելջուկներին։ 1071 թվականին բյուզանդացիները փորձեցին կանգնեցնել սելջուկների զորքերը։ Վճռական ձակատամարտը տեղի ունեցավ Մանազկերտի մոտ։ Բյուզանդացիները պարտություն կրեցին։ Կնքվեց հաշտության պայմանագիր, որով բյուզանդացիները ճանաչեցին սելջուկների տիրապետությունը Հայաստանի և փոքր Ասիայի վրա։ 1074 թ. հաստատվեց սելջուկյան պետության իշխանությունը փոքր Ասիայում։ Հայաստանի տարածքում ստեղծվեցին Մանազկերտի, Խլաթի և այլ սելջուկյան իշխանություններ։ Երկիրը հայտնվեց ծանր վիճակում։ Օտար քոչվոր անասնապահական կենցաղը ծանր հարված հասցրեց Հայաստանի պետությանը։ Կրկին մեծ չափեր ընդունեց արտագաղթը։