Զատկի ավանդույթներ

   Զատիկի տոնը կամ Քրիստոսի Սուրբ Հարությունը – քրիստոնյաների գլխավոր տոնն է։ Հայտնի է իր մասին շատ, սակայն դրա հետ կապված որոշ փաստեր ոչ բոլորը գիտեն։ Սպասելով այդ մեծ տոնի, մենք որոշեցինք բացահայտել  որոշ թաքնված փաստեր և ներկայացնել որոշ հետաքրքիր փաստեր մեր ընթերցողներին։

1. Զատիկի գլխավոր խորհրդանիշը – ներկած խաշած ձվերը – խորհրդանշում են հարությունը, նոր կյանք և առկա են շատ ավանդույթներում, որոնցից մեկը հանդիսանում է ամենահայտնին – զատկական ձվերի փոխանակումը։

2. Առավել ավանդական գույնը, որով ներկում են զատկի ձվերը դա կարմիրն է․ այն խորհրդանշում է Քրիստոսի արյունը, որը իրեն զոհաբերել է, որ փրկի մարդկությունը։ Ոնց-որ ներկայացնում է առասպելը, Մարիամ Մագդաղենացին գալիս է կայսր Տիբերիուսի մոտ և ասաց, որ Քրիստոսը համբարձվել է։ Տիբերիուսը չհավատաց և ասաց, որ դա նույնիսկ հնարավոր չե, ոնց-որ եթե հավկիթը դառնար կարմիր։ Հենց այդ պահին նվիրած իրեն ձուն դարձավ արնագույն։

3. Մեկ այլ առասպելը պատմում է, որ սովորությունը ուղարկել իրար Զատիկի արդիվ, որպես նվեր տոնական ներկած ձվերը գալիս է հռոմեացիներից, այլ հստակ այն ծագել է հեռավոր 224 թվականին։ Քրիստոնեացիները, ընդօրինակելով այդ ավանդույթը, այլ իմաստ են ներդրել դրա մեջ։

4. Ներկա ժամանակում Զատիկին արտադրվում է մեծ քանակի խաղալիքներ, քաղցրավենիքներ և հուշանվերներ նապաստակի տեսքով։ Հետաքրքիր այն է, որ զատկի նապաստակը – դա նաև պտղաբերության և նյութական բարեկեցուցյան նշան է, որը այդպիսին է դարձել դեռ XVI-րդ դարում Գերմանյայում, որից հետո տարածվել է ամբողջ աշխարհում։

5. Որոշ եվրոպական երկրներում, ինչպես նաև Հյուսիսային Ամերիկայի մի շարք քաղաքներում կա սովորություն երեկոյան Քրիստոսի համբարձման նախորե տանը թաքցնել զատկական ձվեր։ Արդնանալով տոնական առավոտտը, երեխաները միանգամից սկսում են փնտրել տանը և գտնում են բազմաթիվ շոկոլադե զատկի ճագարներ և գունավոր ձվեր։

6. Բուլղարիայում զատկի արթիվ պատրաստում են մեծ քանակության կավե իրեր (մասնավորապես կուժեր), որոնք ընդունված է նույն օրը գցել շենքերի բարձր հարկերից․ դա խորհրդանշում է բարու հաղթանակը չարի հանդեպ։ Ի դեպ յուրաքանչյուր անցորդ կարող է վերցնել իր հետ կոտրած կուժի մի մասունք՝ երջանկության համար։

7. Ռուսաստանում և Սերբիայում գոյություն ունի ավանդույթ «քրիստոսանալ»՝ կոտրելով հերթականությամբ ձվերի կողմերը, ինչպես մարդիկ «Քրիստոսանում են» այտերով։ Այդ երկրներում երեխաները նաև մրձում են այսպես կոչված «գլորիկներով»․ թե ում ձուն ավելի հեռու կգլորվի։  

8. Զատկի թեման ոգեշնչել է արվեստի մեծ վարպետներին։ Բոլոր ազգերի և ժամանակների ամենահայտնի զարդագործ Պետեր Կարլ Ֆաբերժեյի «Զատկե ձվերը» իրական գլուխգործոց դարձան։ Օրինակ, իր «Հովտաշուշան» ձվի մեջ գտնվում է մի մեխանիզմ, որը «աշխացնելու» ժամանակ ձվից դուրս է գալիս հովհարի նման երեք նկար՝ կայսր Ալեքսանդրի և իր երկու դստերների։ Սկսած 1883 թվականից կայսրը ամեն տարի պատվիրում էր զատկի համար իր կնոջ համար տոնական թանկարժեք ձվերի հավաքացուն։

9. Ամենախոշոր զատկե ձուն աշխարհում այն է, որը գտնվում է Վեգրեվիլ քաղաքում, Կանադայի Ալբերտ նահանգում։ Այդ ձձվի քաշը համարյա թե երկու տոնա է, իսկ երկարությունը մոտավորապես ութ մետր է։

10. Ամեն տարի ողջ աշխարհում Զատկի համար ձեռք է բերվում քսան միլիարդ դոլարի նվերներ, իսկ մթերքերի համար, որոնք անհրաժեշտ են տոնախմբության համար, սովորաբար ծախսում են մոտ քարասուն միլիարդ դոլար։
աղբյուր․ https://maxxbay.livejournal.com/16627353.html